انواع اعتماد به نفس
اعتماد به نفس یعنی اینکه فرد به تواناییها و استعدادهای خود اعتماد داشته باشند و اصطلاحی است که در شرایط مختلف از بهبود سلامت روان گرفته تا کمک به افراد در رسیدن به اهداف تجاری و … به کار برده میشود. هنگامی که درباره اعتماد به نفس و میزان آن در وجود یک فرد صحبت میشود، در واقع به میزان باورهای او نسبت به تواناییها و استعدادهای ذاتیاش اشاره شده است، بنابراین اگر شما دارای اعتماد به نفس بالایی باشید، باید نسبت به خودتان، قدرتهای درونی و تواناییهایی که دارید، شناختی خوبی داشته باشد. اعتماد به نفس دارای انواع مختلفی است که در ادامه توضیح داده ایم.
انواع اعتماد به نفس که لازم است بدانید
معمولاً اعتماد به نفس از دو دیدگاه مورد بررسی قرار میگیرد، یک دیدگاه میزان و اندازه اعتماد به نفس را مشخص میکند و دیدگاه دیگر به جنبه کارکردی آن میپردازد که در ادامه این مطلب به توضیح بیشتری از هر کدام میپردازیم:
الف) دیدگاه کارکردی اعتماد به نفس
در این دیدگاه انواع اعتماد به نفس شامل موارد زیر میشود:
اعتماد به نفس رفتاری
این نوع از اعتماد به نفس همان انجام دادن خواستهها یا روحیه و توان عملی کردن اهداف و آرزوها است که فرد برای خود تعریف میکند. این فعالیتها و کارها میتواند از جزئیترین مسائل همچون یک خرید کوچک در بازارچه محلی یا تمیز و مرتب کردن اتاق خواب تا انجام کارهای بزرگتری مثل دریافت مدرک پزشکی در رشته تحصیلی مورد علاقه یا برنده شدن در یک مسابقه ورزشی باشد. بیشتر افراد به دنبال به دست آوردن اعتماد به نفس رفتاری هستند و معمولاً آنهایی که این نوع اعتماد به نفس در وجودشان پایین است، کارهای خود را به روزهای بعد موکول میکنند که نتیجه آن شکست در انواع تصمیمگیریها و برنامهریزیها است.
اعتماد به نفس عاطفی – احساسی
افرادی که اعتماد به نفس عاطفی – احساسی دارند، در روابط احساسی و عاطفی خود دچار اشتباه و تردید نمیشوند و به دنبال یک شریک ماندگار و همیشگی برای خود میگردند، آنها حتی بعد از پیدا کردن این شریک، تمام تلاش خود را میکنند که تا رابطهای پایدار و مانا داشته باشند. اما در مقابل، افرادی که از اعتماد به نفس عاطفی – احساسی پایینی برخوردار هستند، مدام در حال تغییر دوست یا همپای عاطفی خود بوده و همیشه به خود و دیگران نگاهی تردیدآمیز و شکاک دارند.
اعتماد به نفس روحی – معنوی
افرادی که اعتماد به نفس روحی – معنوی پایینی دارند، مداوم در حال سؤال پرسیدن از هدف زندگی خود در جهان هستند و گردش کائنات را موضوعی بیپایه و بیاساس میداند، آنها مرتب احساس پوچی میکنند و در جلوی هر چیزی یک علامت سؤال میگذارند و به دنبال چرایی آن هستند. این افراد لازم است به دنبال راهکارهایی برای بالا بردن اعتماد به نفس روحی – معنوی خود باشند.
ب) دیدگاه میزان و اندازه اعتماد به نفس
در این دیدگاه انواع اعتماد به نفس شامل موارد زیر میشود:
اعتماد به نفس نرمال
اگر فردی در زندگی عادی خود به موقع و به اندازه کافی، برای انجام کارها و فعالیتهای مختلف مورد تشویق و ترغیب از سوی اطرافیان به خصوص اعضای خانواده قرار گرفته باشد، میتواند پاسخ مناسبی را از عملکرد خود دریافت کند، پس این فرد دارای اعتماد به نفس نرمال و متعادل است. او میتواند به خوبی تواناییها و استعدادهایش را شناسایی کند، برای برنامهریزی کارهایش در زندگی به توانایی مبنی بر واقعیتها واقف بوده، کمتر دچار سردرگمی شخصیتی میشود و حد و مرز برخوردهای اجتماعی خود را به خوبی شناسایی میکند.
اعتماد به نفس پایین
افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، به خوبی نمیتوانند استعدادها و تواناییهایشان را شکوفا کنند. این افراد معمولاً انسانهای خجالتی هستند که تنها بودن و منطقه امن زندگیشان را به هر چیز دیگری ترجیح میدهند. اعتماد به نفس پایین باعث میشود تا فرد نتواند در زندگی خود ریسک کند و ابعاد کشف نشده شخصیت خود را شناسایی نمایید که این امر میتواند منجر به توقف او شود. این موضوع زمانی در فرد بیشتر بروز پیدا میکند که به اندازهای که لازم بوده، مورد تشویق اطرافیانش به خصوص اعضای خانواده قرار نگرفته و همواره بازخورد روشن و منطقی از پیروزیها یا شکستهایی که در زندگی خود داشته، به دست نیاورده است.
اعتماد به نفس کاذب بالا
اعتماد به نفس کاذب بالا بیشتر شبیه به یک توهم تعریف میشود و هسته اصلی آن با توجه به تعاریف و توجهات خارج از عرفی به وجود میآید که پدر و مادر نسبت به فرزند خود در سنین پایین داشتهاند و این مسأله میتواند در دوران بزرگسالی، کودک را با چالشهای سخت و دشواری روبهرو کند. به عنوان مثال، در صورتی که شما به عنوان پدر و مادر از نقاشی فرزندتان بیش از اندازه تعریف کنید و آن را بهترین نقاشی جهان در نظر بگیرید، اولین قدم را برای ایجاد اعتماد به نفس کاذب بالا در او برداشتهاید. هنگامی که فرزند شما با این تعاریف وارد محیط مدرسه و اجتماع میشود، از آنجایی که با یک تناقض بزرگ مواجه شده، ممکن است به مرور زمان دچار شکست و افسردگی شود.
اعتماد به نفس کاذب پایین
اعتماد به نفس کاذب پایین معمولاً برای افراد رخ میدهد که در شرایطی مورد آزار و اذیت دیگران قرار گرفته و در حال حاضر دچار تصور خود کوچک بینی شدهاند و کمکم این باور در وجود آنها نهادینه شده که برای افراد پیرامون و حتی اعضای خانواده هیچ اهمیتی ندارند. این دسته از افراد به گونهای رشد و پرورش یافتهاند که اگر کاری بزرگی را هم انجام دهند، ممکن است آن را ناچیز و بیاهمیت تصور کنند که این موضوع میتواند باعث شود نتیجه زحمات چند ساله خود را در زندگی شخصی یا کاری از دست بدهند و خود را به مرز نابودی بکشانند. در این زمینه بسته روانشناسی پر پرواز به بررسی علائم کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس پرداخته که خرید آن میتواند گزینه مناسبی برای افرادی باشد که از اعتماد به نفس کاذب پایین رنج میبرند و در صدد رفع آن هستند.
دیدگاهتان را بنویسید